Cyflwyniad
Dyletswyddau a Chyfrifoldebau’r Bwrdd Cenedlaethol
Mae gan y Bwrdd Cenedlaethol dair prif ddyletswydd sydd wedi dylanwadu ar ein cynllun gwaith, sef:
- Darparu cymorth a chyngor i Fyrddau Diogelu, gyda’r nod o sicrhau eu bod yn effeithiol
- Adrodd ar ddigonolrwydd ac effeithiolrwydd trefniadau i ddiogelu plant ac oedolion yng Nghymru
- Gwneud argymhellion i Weinidogion Cymru ynghylch sut y gellid gwella’r trefniadau hynny (A.132 (2)).
At hynny, mae wyth o gyfrifoldebau penodol y Bwrdd Cenedlaethol yn cael eu hegluro yn Gweithio Gyda’n Gilydd i Ddiogelu Pobl, sef y Canllawiau ynghylch Diogelu, dan Ran 7 y Ddeddf. Hynny yw:
- [Mae’r Bwrdd Cenedlaethol yn] gweithio ochr yn ochr â Byrddau Diogelu Oedolion a Byrddau Diogelu Plant i sicrhau gwelliannau cyson i bolisïau ac arferion diogelu ledled Cymru (par. 246)
- Bydd [y Bwrdd Cenedlaethol] yn ymgysylltu â chadeiryddion y Byrddau Diogelu, ac arolygiaethau perthnasol…o leiaf ddwywaith y flwyddyn (par. 258)
- Bydd aelodau’r Bwrdd Cenedlaethol yn cael y wybodaeth ddiweddaraf am agweddau polisi a thystiolaeth ar ddiogelu ac amddiffyn mewn rhannau eraill o’r DU a thu hwnt er mwyn dysgu o’r rheini a gwerthuso perfformiad cymharol Cymru (par. 261)
- Os bydd…yn nodi thema o bryder…gallai’r Bwrdd Cenedlaethol argymell i Weinidogion Cymru y dylai’r mater gael ei drosglwyddo i’w archwilio gan Lywodraeth Cymru neu’r arolygiaeth berthnasol (par. 263)
- Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn defnyddio mecanweithiau i ymgysylltu’n rheolaidd â phob math o grwpiau cyfeirio, ymarferwyr ac unigolion arbenigol (par. 264)
- Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn cyhoeddi ei adroddiadau blynyddol ei hun gan gynnwys unrhyw waith arfaethedig. Bydd hefyd yn cynnal digwyddiad neu ddigwyddiadau ymgysylltu blynyddol (par. 265)
- Mae gan y Bwrdd Cenedlaethol ddyletswydd benodol o dan adran 133(2)(d) o’r Ddeddf i “ymgynghori â’r rhai y gallai trefniadau i ddiogelu oedolion a phlant yng Nghymru effeithio arnynt”. Bydd yn defnyddio’r ddyletswydd honno i wella ei ddealltwriaeth ac ymestyn ei brofiad o ddiogelu ac amddiffyn yng Nghymru (par. 266)
- Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn ystyried yr hyn a ddysgwyd o weithgareddau ‘ymgysylltu â defnyddwyr’ y Byrddau Diogelu (par. 266).
Cynllun Gwaith 2023 / 24
Dyletswydd Strategol 1.Darparu cymorth a chyngor i Fyrddau Diogelu, gyda’r nod o sicrhau eu bod yn effeithiol
Cyfrifoldeb penodol 1: [Mae’r Bwrdd Cenedlaethol yn] gweithio ochr yn ochr â Byrddau Diogelu Oedolion a Byrddau Diogelu Plant i sicrhau gwelliannau cyson i bolisïau ac arferion diogelu ledled Cymru (par. 246) |
Gweithgareddau (Sut?) |
Er mwyn sicrhau gwelliannau cyson i bolisi ac arferion diogelu ledled Cymru, bydd yr aelodau yn mynychu cyfarfodydd y Byrddau Diogelu Rhanbarthol ac yn cynnig cyngor a chymorth ynddynt.
- Bydd yr aelodau yn datblygu trosolwg o waith diogelu a themâu a materion sy’n dod i’r amlwg, fel a ganlyn:
- Byddant yn ymgysylltu ac yn cwrdd yn rheolaidd â rheolwyr busnes.
- Byddant yn cynnwys adolygiad a chrynodeb o waith y Byrddau Diogelu Rhanbarthol yn Adroddiad Blynyddol y Bwrdd Cenedlaethol.
- Byddant yn mynychu cyfarfodydd bwrdd a diwrnodau datblygu’r Byrddau Diogelu Rhanbarthol.
- Byddant yn hwyluso datblygu Fframwaith Perfformiad Diogelu Amlasiantaeth Cymru Gyfan.
- Byddant yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru a’r Byrddau Diogelu Rhanbarthol i ddatblygu, cefnogi a chynnal seminarau a gweminarau yn ystod yr Wythnos Ddiogelu.
- Byddant yn cyfrannu at gynllunio’r Wythnos Genedlaethol Diogelu.
- Byddant yn cynnal y porth canolog ar gyfer holl ddigwyddiadau’r Wythnos Genedlaethol Diogelu.
- Byddant yn cynnal cynhadledd genedlaethol yn ystod yr Wythnos Ddiogelu.
|
Cyfrifoldeb penodol 2: Bydd [y Bwrdd Cenedlaethol] yn ymgysylltu â chadeiryddion y Byrddau Diogelu,……… o leiaf ddwywaith y flwyddyn (par. 258)
|
Gweithgareddau (Sut?) |
- Bydd yr aelodau yn sicrhau bod y Bwrdd Cenedlaethol yn ymwybodol o faterion a themâu diogelu sy’n dod i’r amlwg ac sy’n effeithio ar y Byrddau Diogelu Rhanbarthol, drwy:
- Gyfarfodydd rheolaidd â chadeiryddion y Byrddau Diogelu Rhanbarthol.
- Bydd yr aelodau hefyd yn sicrhau trafodaethau dwy ffordd â sefydliadau yng Nghymru sy’n ymwneud â diogelu, drwy:
- Nodi’r sefydliadau sy’n ymwneud â’r dirwedd ddiogelu yng Nghymru, gan gynnwys:
- Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru
- Comisiynydd Plant Cymru
- Gofal Cymdeithasol Cymru
- Cyngor y Gweithlu Addysg
- Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru
- Y Bwrdd Pobl Agored i Niwed.
|
Cyfrifoldeb penodol 8. Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn ystyried yr hyn a ddysgwyd o weithgareddau ‘ymgysylltu â defnyddwyr’ y Byrddau Diogelu (par. 266)
|
Gweithgareddau (Sut?) |
- Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn sicrhau bod llais defnyddwyr gwasanaeth yn cael ei gynnwys wrth ddatblygu dangosyddion craidd y Fframwaith Perfformiad Cenedlaethol.
- Nodi themâu sy’n deillio o’r Adolygiad Unedig Sengl o Waith Diogelu a gwaith ymgysylltu â theuluoedd a chymunedau.
- Casglu gwybodaeth o adroddiadau blynyddol y Byrddau Diogelu Rhanbarthol.
- Sicrhau bod gwersi o waith ymgysylltu â defnyddwyr yn cael eu rhannu’n eang.
|
Dyletswydd Strategol 2. Adrodd ar ddigonolrwydd ac effeithiolrwydd trefniadau i ddiogelu plant ac oedolion yng Nghymru
Cyfrifoldeb penodol 3: Bydd aelodau’r Bwrdd Cenedlaethol yn cael y wybodaeth ddiweddaraf am agweddau polisi a thystiolaeth ar ddiogelu ac amddiffyn [gan gynnwys] mewn rhannau eraill o’r DU a thu hwnt er mwyn dysgu o’r rheini a gwerthuso perfformiad cymharol Cymru (par. 261) |
Gweithgareddau (Sut?) |
- Hyrwyddo defnyddio’r model 12 elfen ar gyfer cydgyfrifoldeb am ddiogelu.
- Rhannu’r gwersi y gellir eu dysgu o adolygiadau unigol a gynhelir yn lleol ac yn genedlaethol ac mewn rhannau eraill o’r DU, a darparu cyngor ynghylch ffyrdd o ddysgu gwersi.
- Ystyried argymhellion a rhannu canfyddiadau’r Adolygiad Thematig o Adolygiadau Ymarfer Plant, a gomisiynwyd ym mis Chwefror 2023.
- Darparu aelodaeth i’r Bwrdd Gweinidogol sy’n gyfrifol am sicrhau’r gwaith dysgu eang a nodir drwy Storfa Cymru ar gyfer Adolygiadau Diogelu.
- Ymgysylltu â grŵp goruchwylio strategol proses yr Adolygiad Unedig Sengl o Waith Diogelu.
- Cymryd rhan mewn gweminarau a chynadleddau ar draws y Pum Gwlad a’u cefnogi.
- Comisiynu adolygiadau thematig Cymreig pan fo angen.
- Comisiynu adolygiad a gwerthusiad o’r ddarpariaeth o ran cymorth therapiwtig a ariennir yn gyhoeddus, ar gyfer y sawl sydd wedi dioddef ac wedi goroesi achosion o gam-drin plant yn rhywiol yng Nghymru.
|
Cyfrifoldeb penodol 4: Os bydd…yn nodi thema o bryder…gallai’r Bwrdd Cenedlaethol argymell i Weinidogion Cymru y dylai’r mater gael ei drosglwyddo i’w archwilio gan Lywodraeth Cymru neu’r arolygiaeth berthnasol (par. 263)
|
Gweithgareddau (Sut?) |
Caiff materion sy’n dod i’r amlwg eu nodi er mwyn llywio’r gwaith o ddatblygu systemau a phrosesau diogelu ac er mwyn dylanwadu ar y gwaith hwnnw.
- Cymerir rhan mewn cyfarfodydd rheolaidd â chadeiryddion y Byrddau Diogelu Rhanbarthol a Llywodraeth Cymru.
- Ceir trafodaethau effeithiol â rheoleiddwyr ac arolygiaethau gwasanaethau cyhoeddus i ystyried unrhyw bryderon diogelu ac unrhyw ddatblygiadau neu welliannau i drefniadau diogelu, er mwyn adnabod themâu sy’n peri pryder:
- Arolygiaeth Gofal Cymru
- Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru
- Swyddfa Archwilio Cymru
- Estyn
- Arolygiaeth Prawf ac Arolygiaeth Carchardai Ei Fawrhydi
- Arolygiaeth Cwnstabliaeth Ei Fawrhydi.
- Cysylltir â Chomisiynydd Pobl Hŷn Cymru a Chomisiynydd Plant Cymru ynghylch materion diogelu sy’n dod i’r amlwg, er mwyn cael cynghreiriau effeithiol.
- Caiff materion penodol sy’n peri pryder ac yr adroddwyd yn eu cylch yn flaenorol eu monitro, ac adroddir ynghylch y cynnydd a wneir mewn cysylltiad â nhw.
Bydd themâu sy’n peri pryder yn cael eu rhannu â’r Byrddau Diogelu Rhanbarthol, ac adroddir yn eu cylch wrth Weinidogion Cymru a swyddogion Llywodraeth Cymru er mwyn sicrhau ateb ar lefel Cymru gyfan.
- Caiff themâu sy’n peri pryder eu hadnabod a’u huwchgyfeirio er mwyn rhoi mesurau priodol ar waith. Bydd y themâu hynny’n cael eu codi drwy’r canlynol:
- y cyfarfodydd misol â swyddogion Llywodraeth Cymru
- canlyniad tystiolaeth o ymchwil, adolygiadau neu waith ymgysylltu â grwpiau cyfeirio arbenigol, gan gynnwys y Byrddau Diogelu Rhanbarthol
- gwaith cyfathrebu ysgrifenedig ynghylch themâu sy’n peri pryder ac sy’n cael eu codi gyda’r Bwrdd Cenedlaethol
- trafodaethau ffurfiol â’r Dirprwy Weinidog ddwywaith y flwyddyn
- camau i gomisiynu ymchwil i feysydd sy’n peri pryder neu lle mae angen gwelliant.
|
Cyfrifoldeb penodol 5: Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn defnyddio mecanweithiau i ymgysylltu’n rheolaidd â phob math o grwpiau cyfeirio, ymarferwyr ac unigolion arbenigol (par. 264)
|
Gweithgareddau (Sut?) |
Ymgysylltu â’r ystod ganlynol o grwpiau cyfeirio arbenigol:
- Y Panel Adolygiadau o Farwolaethau ymhlith Plant
- Y Bwrdd Pobl Agored i Niwed
- Grwpiau a gaiff eu gwahodd i roi cyflwyniadau ar bynciau penodol yng nghyfarfodydd y Bwrdd Cenedlaethol
- Y Grŵp Arwain ar Wrthgaethwasiaeth.
|
Cyfrifoldeb penodol 6: Bydd y Bwrdd Cenedlaethol yn cyhoeddi ei adroddiadau blynyddol ei hun gan gynnwys unrhyw waith arfaethedig. Bydd hefyd yn cynnal digwyddiad neu ddigwyddiadau ymgysylltu blynyddol (par. 265)
|
Gweithgareddau (Sut?) |
- Mae proses ar waith i’w gwneud yn bosibl cyfathrebu’n eang â rhanddeiliaid:
- Diweddaru gwefan y Bwrdd Cenedlaethol yn rheolaidd er mwyn darparu gwybodaeth berthnasol ac amserol a negeseuon allweddol am ddiogelu mewn fformatau hygyrch.
- Cefnogi a hyrwyddo ymgyrchoedd cyhoeddus cenedlaethol y bwriedir iddynt atal niwed oherwydd camdriniaeth, esgeulustod a chamfanteisio, adnabod niwed o’r fath ac ymateb iddo.
- Archwilio cyfleoedd i ymgysylltu â defnyddwyr gwasanaeth a’r cyhoedd.
- Ymateb i ymgyngoriadau cenedlaethol perthnasol.
- Llunio adroddiad blynyddol erbyn y terfyn amser.
|
Cyfrifoldeb penodol 7: Mae gan y Bwrdd Cenedlaethol ddyletswydd benodol o dan adran 133(2)(d) o’r Ddeddf i “ymgynghori â’r rhai y gallai trefniadau i ddiogelu oedolion a phlant yng Nghymru effeithio arnynt”. Bydd yn defnyddio’r ddyletswydd honno i wella ei ddealltwriaeth ac ymestyn ei brofiad o ddiogelu ac amddiffyn yng Nghymru (par. 266)
|
Gweithgareddau (Sut?) |
- Ystyried canfyddiadau digwyddiadau ymgysylltu a gynhelir gan gomisiynwyr ac eraill
- Ystyried canfyddiadau’r Ymchwiliad Annibynnol i Gam-drin Plant yn Rhywiol, yn dilyn ymateb Llywodraeth Cymru.
|
Dyletswydd Strategol 3.Gwneud argymhellion i Weinidogion Cymru ynghylch sut y gellid gwella’r trefniadau hynny (A.132 (2))
Cyfrifoldeb penodol 4: Os bydd…yn nodi thema o bryder…gallai’r Bwrdd Cenedlaethol argymell i Weinidogion Cymru y dylai’r mater gael ei drosglwyddo i’w archwilio gan Lywodraeth Cymru (par. 263) |
Gweithgareddau (Sut?) |
- Caiff argymhellion eu cyflwyno’n ffurfiol i Weinidogion drwy Adroddiad Blynyddol y Bwrdd Cenedlaethol.
- At hynny, caiff argymhellion blaenorol eu monitro ddwywaith y flwyddyn drwy’r cyfarfodydd ffurfiol rhwng y Bwrdd Cenedlaethol a’r Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol.
|
Cynllun Gwaith y Bwrdd 2018-19
Cynllun Gwaith y Bwrdd 2019-20
Cynllun Gwaith y Bwrdd 2020-21
Cynllun Gwaith y Bwrdd 2021-22
Cynllun Gwaith y Bwrdd 2022-23